gardło

1. pot. (Coś jest) jak psu z gardła (wyciągnięte, wyjęte) «o czymś, zwykle o ubraniu bardzo zmiętym, pogniecionym»: Powoli wchodzi do pokoju, gdzie Majka już obciąga pogniecioną sukienkę, która po wstaniu z tapczanu jest dosłownie „jak psu z gardła”. Z. Chądzyńska, Drab.

2. Coś staje, stanęło komuś kością, ością w gardle

a) «coś komuś bardzo dokuczyło, zaszkodziło»: Prezydent Bill Clinton nie pokonał bram Jerozolimy. Święte miasto trzech wielkich religii stanęło kością w gardle uczestnikom bliskowschodnich rozmów pokojowych w Camp David (...). Polityka 32/2000.

b) «coś komuś odbiera apetyt»: Jednak Mały już połknął swoją bułkę i patrzy na Mirkę tak łapczywie, że Mirka nie może jeść, odgryziony kęs staje jej w gardle. E. Wojnarowska, Raj.

3. Coś więźnie, uwięzło, zamiera, zamarło komuś w gardle; coś nie chce, nie może przejść, przecisnąć się, z trudem przechodzi, przeciska się komuś przez gardło «ktoś nie może wydobyć głosu, wypowiedzieć słowa z powodu wzruszenia, strachu itp.»: Łukasz poczuł, że słowa więzną mu w gardle. Wzruszenie i trudna do wypowiedzenia miłość zalały go falą. J. Dobraczyński, Miecz. (...) i już miał zacząć opowieść, gdy głos mu zamarł w gardle, więc rozpłakał się tylko i poszedł. S. Mrożek, Opowiadania I.

4. Skoczyć, rzucić się komuś do gardła «ostro zaatakować kogoś w kłótni lub zażartej dyskusji»: Pomijasz, wytrawny polityku, Związek Radziecki i Stany. Potęgi nieskore, żeby skoczyć sobie do gardła, wiedzą, co druga strona kryje w zanadrzu. W. Żukrowski, Tablice.

5. Wydrzeć, wyciągnąć coś komuś z gardła «siłą coś od kogoś wydobyć»: Dla kogo ja chcę tego miliona? Dla siebie?! Przecież zdechnę nie dziś, to jutro! Dla ciebie chcę go im wydrzeć z gardła, żebyś się wydostała z tej nory i żyła jak człowiek! J. Stawiński, Piszczyk.

Coś komuś rośnie w gardle zob. rosnąć 1.

Każdy kęs staje komuś kością w gardle zob. stanąć 1.

Krzyczeć, śpiewać, drzeć się na całe gardło zob. cały 6.

Mieć nóż na gardle zob. nóż 4.

Przyłożyć komuś nóż do gardła zob. nóż 7.

Przypłacić coś, zapłacić za coś gardłem zob. przypłacić.

Serce komuś stanęło w gardle, podchodzi, skoczyło, podskoczyło komuś do gardła, ktoś czuje serce w gardle zob. serce 23.

Wąskie gardło zob. wąski.

Wtłoczyć, wepchnąć komuś słowa do gardła zob. słowo 31.

Zdzierać gardło zob. zedrzeć 1.